n
f.
g
s. usually samna (i-stem); but
samnae,
AU i 254.3
may indicate ī- stem, see Ó Máille,
Lang. of Ann. Ulster p. 144
.
samhain f.,
IGT Decl. § 10 (53.1)
. See
Pedersen Vgl. Gr. ii 56
.
The first of November, the festival held on that date, in relig.
contexts All Saints' Day, All Hallows.
(a)
slúaig Helair . . . |
sóerait s.¤ síanaig,
Fél. Nov. 1
;
samuin [.i.] samfuin .i. bas in
tsamraid,
Fél.²
clxvi
.
samhain .i. samhfhuin .i. fuin an
tsamhraidh; fuin .i. criochnughadh,
O'Cl.
o shamuin, edhón
sam-fuin .i. fuin an tsamraid ann. Ar is dé (= dí) roinn nobid
for an mpliadain and .i. in samrad (sic leg.) o beltine co samfuin
┐ in gemred o samfuin co beltine. Nó samsun .i. sam-suan
.i. is ann sin feraid sam suana,
ZCP iii 245 § 55
(Tochm. Em.).
ón lúan iar s.¤ . . . cosin cétain iar n-imolg,
TBC-I¹ 1821
=
on
lúan re s.¤
,
TBC-LL¹ 2472
.
ar badair oslaicte sidha Erenn im s.¤ do
gres, air ni feta diamair dia samna do gres for sidaib,
RC v
202.16
.
cuired Samna ar fhóir Emna,
Irish Texts ii 64 § 7
. ó
thá samhain go samhrodh (the usual time for visiting),
TD
9.14
.
on tsamhfuin . . . go féil Brénainn,
AFM v 1540.y
. a
gabhail gacha samhna `every hallow tide',
BNnÉ 252 § 207
.
(b) explicitly of the festival of S.:
co ndernad feiss na Samna
la Conchobar i nEmain Macha,
MU² 30
.
oc ferthain óenaig
na samna,
LU 3224
(
SCC 1
).
conid de sin atát na trenae samna
sechnón na hErend,
3227
(
SCC 1
). Of the festival held at Tara:
do chathim fessi Temrach ar cech s.¤
,
4210
.
fes Temra cecha
samna . . . ┐ óenach Tailten cech lúgnasaid,
4211
, cf.
IT iii
198 § 55
.
(c) with prec. adaig, día, lá:
co mbad i n-aidchi samna no
írrtha orgain Brudne, ┐ conid din tendáil út lentar tendal
samna o sin co sudiu,
BDD 69
.
cech fer do Ultaib na taircébad aidchi samna dochum nEmna,
Ériu iv 26 § 14
.
atbail
. . . Moingfinn aidche samna; . . . conid de do garar féil
Moingfinne frisin s.¤ ocon daescarshluag, ár ba chumachtach
side ┐ bantuathaid . . . conid de cuindgit mná ┐ daescarsluag
itcheda aidchi samna fuirri,
SG 332.6
-
10
.
adhaigh Samhna,
Aithd. D. 26.22
.
die samnae,
AU i 254.3
.
día Samna,
Sc.M²
24e
.
tri lá ría samfuin . . . ┐ lathe na samna feisne,
LU 3223
(
SCC 1
).
ticedh co Temhraig i líthlaithi na samhna gacha
bliadhna,
Acall. 1666
.
lá Samhna,
Aithd. D. 11.12
.
(d) legal:
im telguin in brog-feoir don senbaili im S.¤
,
Laws i
132.15 Comm
. (see telcud). As date used in assessing age and
therefore value of animals: in da scripull cetna air o berther
e cus in samuin is nesa `from its birth till the next November
ensuing' (a cow),
Laws ii 240.14 Comm
. in banb samna the b.
born (due for payment?) at s.,
O'Dav. 978
.
trí scripaill ar in
mboin ó s.¤ imach cus in mbelltainni is nesa,
O'D. 932
(
H 3.17, 658b
).
In n.pr.
Maelsamna comarba Cainnigh,
AU i 484.14
=
Maolsamhna,
CS 220.2
.