n
i, m. n
s.
in rinnd
,
Wb. 13d25
(but:
rind n-āga,
TBC-I¹
3269
=
r.¤ āig,
TBC-LL¹ 5330
;
rind n-imgona,
TTr.² 828
). g
s.
renda,
Ériu xiii 74 § 175
.
renna,
Ériu v 72.23
. n
p.
renna,
TBC-LL¹
1263
. a
p.
rindi,
Thes. ii 294.15
(
SP iii
).
rinni,
LU 3363
(
SCC
15
). ?
rinna,
LL 328b53
. g
p.
rínd,
BCr. 18d3
.
rend,
LU
1271
,
6418
(
TBC-I¹ 1903
),
TBC-LL¹ 2562
.
rinde,
Blathm. 11
. d
p.
rinnib,
LU 10365
.
rennaib,
1255
.
TBC-LL¹, 1284
. rind m. (g
s. n
p. -a),
IGT Dec.
§ 41.3
. rind f.,
§ 149.11
.
(a) in general sense, a point, tip, apex
:
rind scine,
Corm. Y
1119
. rind a (no i) crann
a point in (of) a shaft
,
1105
. rind, gl.
cacumen
,
Ir. Gl. 1008
. rinn `a point',
Eg. Gl. 227
; synon. with
corr, adharc, beann, corn,
119
. rinn `an atom, point, spot',
80
.
Hence the point (of a weapon or sharp instrument): gl. aculeus,
Wb. 13d25
. gabalrínd
a pair of compasses
(gl. circinus),
BCr.
18d3
.
rind snáthaite,
TBC-LL¹ 4710
.
coica bera ar a mbái rind,
RC vii 300.157
(
LL. 207a26
).
eter rindi gaí,
ZCP xi 84.1
(renna v.l.).
tricha sleag ba rúadh reanda,
viii 230 § 19
.
reanna sleagh,
IGT Dec. ex. 1042
. Hence used for a spear or
pointed weapon (esp. in pl.): maigen na áigder rindi
spear-points
,
Thes. ii 294.15
.
nín-gabat renna nō airm nō faebair,
TBC-LL¹ 1263
.
ni geibtis renna no il-fhaibair e,
Cog. 194.5
.
na
fir-sea thecait anair cona rendaib,
LU 1255
(
Imr. Brain ii
288.2
).
ro ringthea co rrindib,
Fél. Prol. 37
. bás di (do) rind
`death by point', a violent death;
cf.
docer in rí de ruadrind,
LL
129a28
(
MacCarthy 194 § 2
).
gura[b] bás do rind nos-bera,
LB 273a20
, cf.
CCellaig 117
.
fuair bás do rinn,
BNnÉ
226 § 126
, cf.
121 § 59
.
go fuair a raghuin do rinn,
Irish Texts ii
14 § 28
. tre rind ┐ faebar
`by point and edge', by force of arms
:
ba tria rinn ┐ fhaebhar dus-fucc Ó D. ina mhuinteardhas,
Hugh Roe 56.12 (f. 15b)
.
an tí dorad [Ó D.] ina chéillsine tria
rinn ┐ fhaobhar,
274.14 (f. 73a)
.
In wider sense, of pointed things: da beind for tri fichtib
rend
two antlers with three score points
,
LU 1271
(
Imr. Brain ii
288.18
). tenga co n-imut renn fuirri
prickles
,
Marco P. 162
.
lé rinn diamond
a diamond point
,
Jerem. xvii 1
. sech rennaib
na ndairi
branch-ends
,
LL 265a20
(
MU 22.16
).
nir bo lia
gainem mara no reann[a] feada,
ZCP xii 294.2
.
do rind ind
ḟeóir,
FB 88
; cf. rinne .i. fear (= féar),
H 4.22, 67a
(
O'Curry
2065
),
and rindfeoir,
Ériu x 84 § 78
. masa ní da hal (.i. da
rinnib) `of her litter (i.e.
of her teats
)',
Laws iii 372.19
(of a sow),
cf.
378.21
. ic déol na cethra . . . co faisctis na fola tar a
rinnibh
squeezed the blood over the teats
(?),
CCath. 2527
. rind
aurlabra (i.e.
tongue
),
LU 3231
(
SCC 2
).
rindadh rindibh
tengadh,
ACL iii 294 § 5
(prob. a play on double meaning).
Hence in B. na f. a tongue
:
is uairedh dom rind (.i. is imrāite
dom tengaid),
ZCP v 485 § 3
. (fig.) sinn ón cās-sa go cuiredh |
rinn a ghrāsa gēruidhedh
let him sharpen the point of his grace
,
Irish Texts ii 88 § 13
; cf.
92 § 11 c
. rinn mblasa do cur ar gach
mbiadh
piquant flavour
,
Ériu xi 196.9
.
(b)
end, extremity
:
mell ōir for rinn cech dúail,
IT i 119.22
.
rind a n-úae
the tips of their ears
,
BDD 91
.
ó thaig Themra . . .
co rrind Banba,
Metr. Dinds. iv 60.44
(leg.
co hor Banna,
Metr. Dinds.
Corr. v 142
). co rind mara `brink',
TTebe 698
. a rrind mothair
edge
,
RC xviii 159.1
. gur ghabhadar cuan ag rinn Sléibhe
Rife
extremity
,
Keat. ii 542
. ó sháil go rinn
from heel to head
,
Hackett xxxvi 4
(roinn MS.).
(c) a cape, promontory
:
rind ┐ belat,
Laws i 160.5
.
otha
in rind corici in glind,
Ériu ii 26.5
. trethan rinde Pilóir
Cape Pelorus
,
TTr.² 1084
. Cf. a rennaibh órathach [leg. Ó
Rathach?],
Cóir Anm. 32
. Of inlets of the sea: amal renna
mara for tír no tíri for muir
like fiords or headlands
,
CCath.
5844
.
(d) fig.
apex; climax
: feidhm láimhe . . . i rinn ghliadh `in
battle-front' (?
in stress of combat
),
Content. xxx 35
.
fo rinn
armi ┐ enig,
Ann. Conn. 1244.12
. Cathal . . . do écc fo rinn
airmhe ┐ oirrdearcais `at the pinnacle of prosperity and renown',
AFM iv 698 v
.
i rinn iorghaile,
TSh. 5743
.
i rinn troda,
L. Cl. A. B. 155.57
.
i rinn coimheasgair cairdeadh,
Ir. Monthly 1930, 297 § 12
. Freq. of persons in this sense:
rind
āig ┐ imgona fer nHerend,
TBC-LL¹ 5330
.
tri rainn āgha,
5540
St. = rinn, H (note pl. form).
dā rind aga ┐ urlaimi,
Cog. 56 y
.
rind n-imgona fher mbetha,
TTr.² 828
.
rinn chosanta ┐
chalmachta an chóiccidh,
AFM iv 862.18
.
comorba Ronan
rind ciuil,
ACL iii 308.3
.
(e)
point, acumen, keenness
; freq. of eyes (cf. Lat. acies):
rínd a roisc ┐ a menman,
BB 414b25
.
rinn roisc a min-chinn
is mall,
ACL iii 308.5
=
AFM ii 870.12
(`pupil').
rinn a radairc
┐ a ruisc,
MR 270.4
. in rinn ruisg (name of a plant),
ACL i
326.29
, cf.
336.120
. rinn ruisc euphrasia,
eyebright
,
P. O'C.
(plant good for eyesight).
is e in condnach inti techtas rinn
cēille,
O'Mulc. 236
.
rinn an réasúin,
TSh. 2902
.
rinn fheirge,
A. Ó Dálaigh vii 1
.
(f) in prosody the final word of a verse-line
:
is i recomarc
forbanait a renda,
IT iii 7 § 6
(BB).
recomarc .i. deṡillabach
inna rennaib,
Fél. 4.29
. rinn .i. co cuibdius ina aghaidh
with
a rhyme answering to it
,
O'Dav. 1342
, cf.
1430
.
aithne reanna
┐ úaithne ┐ úama,
IGT Introd. § 2
. For rinn and airdrinn
in debide (in which one of the final rhyming words is a syllable longer than the other), see
IT iii 148
and E. Knott,
Ir. Syll. Poetry 18
. See also 2 rind.
(g) do rind by dint of, by means of; a later use, for orig.
meaning see (a). ní terna duine . . . acht mina dechaid fer do
rind gona no builli
unless he got off by (dealing) wound or blow
,
ZCP xiii 213.14
. do rinn ruaga do gonad no do marbadh é
would wound or slay him by a sudden onset
(?),
Celt. Rev. iv
18.9
.
racha sinn . . . dá dhíol do rinn mholta mhōir,
O'Gr. Cat. 486.26
(< Gofr. Fionn Ó Dálaigh).
[dochuaidh] do rind
retha as,
ZCP vi 65.30
.
(h) miscellaneous exx.:
corthi cumdachta . . . co rinnib ┐
delbú ┐ fuathu ingantu,
Alex. 596
=
co ríndaib,
BB 493b19
;
`Spitzen' (
points
), Meyer, but perh. engraved marks or devices,
cf. vb. 1 rindaid and 2 rind = signum in Glosses. dá rinn
d'inneall i n-aghaidh dhíolmhaineach Chríost
a double line of
battle
(= duplicem aciem . . . contra milites Christi),
TSh. 7061
;
a translation of Lat. acies.
See also cóicrind, s.v. cóic, gabulrind.
For compds. see rind-.